Datum plaatsing: 08 dec 2020

Aanvaarding of verwerping van een nalatenschap



Door: Pieter Heeringa: aanvaarding of verwerping van een nalatenschap


Bent u op grond van de wet of een testament geroepen als erfgenaam, dan heeft u drie keuzes: de nalatenschap zuiver aanvaarden (u aanvaardt alle bezittingen en schulden), beneficiair aanvaarden (u aanvaardt alleen de schulden voor zover er voldoende bezittingen in de nalatenschap zijn om deze te voldoen) of verwerpen (u ontvangt geen bezittingen en geen schulden). Als u een keuze heeft gemaakt, maar daar spijt van krijgt? In hoeverre is de aanvaarding of verwerping dan terug te draaien?
In de wet staat dat een eenmaal gedane keuze onherroepelijk is. Het is echter wel mogelijk een nalatenschap na zuivere aanvaarding alsnog beneficiair te aanvaarden, maar dit kan alleen in bijzondere situaties. In de wet staat: “Een erfgenaam die na zuivere aanvaarding bekend wordt met een schuld van de nalatenschap, die hij niet kende en ook niet behoorde te kennen, wordt, indien hij binnen drie maanden na die ontdekking het verzoek daartoe doet, door de kantonrechter gemachtigd om alsnog beneficiair te aanvaarden.” Als aan de voorwaarden is voldaan (let ook op de termijn waarbinnen de erfgenaam actie moet ondernemen) hoeft de erfgenaam de schuld niet uit zijn eigen vermogen te betalen. Hij mag de nalatenschap alsnog beneficiair aanvaarden.
Er moet sprake zijn van een onverwachte schuld, een schuld die de erfgenaam niet kende en ook niet behoorde te kennen. Wat is een onverwachte schuld? Blijkt een schuld niet uit de administratie van de overledene, of had de overledene niet of nauwelijks een administratie, dan zal niet meteen sprake zijn van een onverwachte schuld. Erfgenamen zijn namelijk verplicht te onderzoeken waaruit de nalatenschap bestaat en zo nodig bij bekende schuldeisers te informeren naar de hoogte van een schuld.
Een overledene kan tijdens zijn leven een onrechtmatige daad hebben gepleegd. De schadevergoeding die hieruit na het overlijden voortkomt, is voor erfgenamen een onverwachte schuld.
Als een schuldeiser een te laag openstaand bedrag aan de erfgenaam heeft doorgegeven, dan zal ook het verschil met het werkelijke bedrag aangemerkt kunnen worden als onverwachte schuld.
Stel dat de overledene een partner had die voor hem/haar is overleden en dat diens kinderen nog een vordering op de overledene hadden terzake van het overlijden van hun vader of moeder (partner van de overledene) en dat de overledene geen contact met die kinderen had, dan hebben de erfgenamen mogelijk geen weet van die vorderingen. Het hangt af van de concrete omstandigheden, maar in zo'n situatie zouden de vorderingen van de kinderen kunnen worden aangemerkt als onverwachte schulden.
Een interessante vraag is of de hiervoor vermelde wettelijke regel analoog zou mogen worden toegepast als een erfgenaam de nalatenschap heeft verworpen. Is het dan nog mogelijk om later beneficiair te aanvaarden, bijvoorbeeld omdat gebleken is dat de nalatenschap onverwacht toch een positief saldo heeft? De rechtbank Midden-Nederland heeft geoordeeld dat dit niet kan. Een verwerping houdt dus in dat u definitief afstand van de nalatenschap heeft gedaan.
Als u beoogd erfgenaam bent, is het dus erg belangrijk om eerst te onderzoeken waaruit de nalatenschap bestaat, zodat u een weloverwogen een beslissing kunt nemen om de nalatenschap zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. Bedenk dat het wijzigen van een gemaakte keuze alleen in zeer uitzonderlijke gevallen is toegestaan en dat het besluit aanzienlijke financiële consequenties kan hebben.
Als u meer informatie wilt of hulp bij het vastleggen van de aanvaarding of verwerping van een nalatenschap, dan kunt u altijd contact met ons opnemen.

Pieter Heeringa, notaris bij Hoffspoor Notarissen
www.hoffspoor.nl
Ook op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond kunt u bij ons terecht

© 2023 Thuis in het nieuws | Webworks: DigiFactory Webworks | Design: Creativos 0.01154